त्यावेळी आमचा तो विषय तेवढयापुरता संपला. पुढे दोन दिवस आम्हाला तसा एकांत मिळाला नाही. पण मध्ये मध्ये जेव्हा कविता मॅडम आणि मी जवळ जवळ असायचो तेव्हा हसून मी त्यांना हळूच विचारायचो 'पण, मॅडम. तुम्ही सांगितले नाही. हो की नाही ते." माझा प्रश्न ऐकला की त्यांचा चेहरा त्रासीक व्हायचा पण जवळपास दुसरे कोणी असल्यामुळे त्या काही बोलायच्या नाहीत व मला 'थांब तुला नंतर बघते' असा इशारा करायच्या. मी हसत राहून त्यांना अजून वैतागवायचो.
नंतर दोन दिवसानंतर आम्हाला एकांत मिळाला आणि आम्ही पुन्हा बॉसच्या केबीनमध्ये बसलो होतो. मी त्या दिवशीचा विषय पुन्हा चालू केला.
"मॅडम. सांगा ना. हो की नाही ते."
"सागर!.. बेशरम!!" असे म्हणत त्रासीकपणे त्या रुलर घ्यायला गेल्या. मी पटकन रुलर पकडून खेचून घेतली आणि त्यांना म्हणालो.
"अहो, चिडू नका हो, मॅडम.. नुसते हा की नाही एवढेच उत्तर द्या. मी पुढे काही विचारणार नाही व हा विषय बंद करेन.."
"पण मी उत्तर द्यायलाच कशाला पाहिले, सागर?. तुच बोलला होतास ना की त्यातल्या बऱ्याच गोष्टी प्रत्यक्षात करणे अशक्य असतात. मग 'ही' पण गोष्ट त्या अशक्य गोष्टीपैकी एक आहे असे का तू समजत नाही??"
"बर बाबा. मी तसेच समजतो. उगाच तुम्ही चिडू नका.. मी हा विषय येथेच संपवतो."
"बाबा काय.. मी बाई आहे म्हटल.." मी तो विषय संपवतोय हे ऐकून मॅडम रिलॅक्स झाल्या आणि पुढे मिश्कीलपणे बोलल्या.
नंतर एकदा आम्ही 'चोकोबार' आणून खात बसलो होतो. कविता मॅडम चोकोबार खात होत्या आणि मी नेहमी प्रमाणे त्यांच्या तोंडाकडे बघत माझ्या 'स्वप्न कल्पना' करत होतो. अचानक मला त्या दिवशीचा विषय आठवला! त्यावरून पुन्हा मॅडमची मस्करी करावी असे मी ठरवले. पण माझ्या हातात चोकोबार होता तेव्हा वैतागून त्या मारायला लागल्या तर माझा चोकोबार पडेल म्हणून मी भराभर माझा चोकोबार खावून टाकला. मॅडमचा अर्धाच चोकोबार संपला होता. त्या आपल्याच धुंदीत चोकोबार चोखत होत्या आणि मध्ये मध्ये माझ्याकडे बघत होत्या. एकदा जेव्हा त्यांनी माझ्याकडे बघितले तेव्हा मी त्यांच्या तोंडाकडे टक लावून बघत हसलो. त्यांच्या चेहऱ्यावर प्रश्नचिन्ह उठले. मी पुन्हा तसे बघत हसलो तेव्हा त्यांनी मला विचारले,
"काय झाले, सागर? असा काय बघतोय??"
"काही नाही.." असे म्हणत मी जोरात हसायला लागलो.
"अरे, हसतोस काय असा.. वेड्यासारखा. माझ्या तोंडाला काही लागले आहे का?" असे म्हणत त्या ओठाला वगैरे हात लावून तपासू लागल्या.
"नाही. नाही, मॅडम.. काही लागले नाही. ते मला काहितरी आठवले. म्हणून मी हसलो." मी त्यांना म्हणालो.
"काय आठवले??. नक्कीच काहितरी 'चावट' असणार. त्याशिवाय तू असा हसणार नाहीस." मॅडम चोकोबार खात खात हसत म्हणाल्या.
"हो. तसेच काहितरी आहे." मी मिश्कीलपणे म्हणालो.
"मग सांग ना..."
"सांगतो. पहिला तुमचा चोकोबार संपू द्या. नाहीतर नंतर मलाच दोष द्याल. चोकोबार पडला म्हणून.."
"सांग लवकर.. उगाच भाव खावू नकोस.."
"मला भाऊ नाही आहे, मॅडम. खायला. बहिण आहे फक्त.."
"हं. जास्त स्मार्टगिरी दाखवू नकोस. काय ते सांग पटकन." मॅडमने मला वेडावून दाखवत म्हटले.
"काही नाही हो.. मला आपले त्या दिवशीचे बोलणे आठवले.." मी हसत म्हणालो.
"आता पुन्हा तो विषय चालू केलास का??" मॅडमने लटक्या रागात म्हटले.
"नाही. 'त्या' बद्दल नाही पण वेगळेच काहीतरी.."
"काय वेगळे??"
"तुम्ही ज्या तऱ्हेने चोकोबार चोखताय आणि चाटताय.. त्यावरून मला आठवले..." मी मुद्दाम पुढे काही बोललो नाही.
"काय आठवले??" मॅडमना साधारण अंदाज आला की मी काय बोलणार ते पण त्यांनी कळले नाही असे दाखवत म्हटले.
"नाही म्हणजे. तुमच्या चोखण्या आणि चाटण्यावरून कल्पना येते की तुम्ही तुमच्या मिस्टरांचे 'ते' कसे.."
"सागर!!.. बेशरमा.." असे म्हणत मॅडम मला मारायला उठल्या.
"थांबा. थांबा, मॅडम.. पहिला चोकोबार सांभाळा.. म्हणून मी म्हटल. पहिला चोकोबार संपवा मग मी सांगतो.." मी हसू दाबत त्यांना म्हटल. मॅडमना माझे म्हणणे पटले.
"मला कल्पना असली असती की तू असे काहीतरी बोलणार आहेस तर मी नक्कीच पहिला चोकोबार संपवला असता." पुन्हा खाली बसत त्या म्हणाल्या, "पण माझा चोकोबार संपू दे मग बघ कशी बदडते मी तुला.."
"बदडा हो मॅडम. मी कोठे पळून जात नाही.."
मग मी कविता मॅडमकडे बघत हसत राहिलो आणि त्या खोट्या रागाने माझ्याकडे बघत बघत चोकोबार संपवू लागल्या. त्यांचे खावून झाल्यावर त्या उठल्या आणि माझ्याजवळ येवून मला मारायला लागल्या. थोडा वेळ मी त्यांच्या चापटी खाल्ल्या व नंतर त्यांच्याशी थोडी झटापट करून इथे-तिथे हात लागायचा 'चान्स' घेवू लागलो. त्यांच्या ते लक्षात आले तेव्हा त्या हसत हसत गुपचूप बाजूला झाल्या व परत चेअरवर जावून बसल्या.
"मॅडम. मी काही विचारू का?. वैतागू नका. चावट प्रश्न नाहीत ते.."
"बर. विचार!"
"आपण चांगले मित्र-मैत्रीण आहोत ना? आपल्यात चांगली मैत्री आहे ना?"
"हो आहे.."
"आपण एकमेकांशी अगदी 'मोकळेपणे' बोलतो ना?. आपण एकमेकांना 'खाजगी' गोष्टी सांगतो की नाही?"
"सांगतो ना.."
"मग तुम्ही मला मारता का??"
"मारता का म्हणजे??? आता तू जास्तच चावटपणा केला तर मग मारणार नाही तर काय करणार??"
"अहो पण.. आत्ताच तुम्ही कबूल केले की नाही. की आपण मित्र-मैत्रीण आहोत आणि आपल्या 'खाजगी' गोष्टी एकमेकांना बिनधास्त सांगतो मग आता आणखीन कसली लाज-लज्जा, शरम बाळगायची? तुम्हाला एक सांगतो. तुमचे माझे जे मोकळेपणाचे संबंध आहेत त्याबद्दल एक अवाक्षरही मी ह्या ऑफीसच्या बाहेर बोलत नाही की कोणाला सांगत नाही. तेव्हा तुम्ही माझ्याशी काय बोलता, कसे बोलता आणि किती चांगले व घाणेरडे बोलता हे फक्त मलाच माहीत आहे. मग एकदमच बिनधास्त बोलायला काय हरकत आहे?"
"तुझे म्हणणे बरोबर आहे, सागर. पण मी स्त्री आहे.. आम्हाला तुम्हा पुरुषांसारखे काहीही मोकळेपणाने बोलता येत नाही.. त्याचा आम्हाला संकोच वाटतो."
"ठिक आहे ना.. मी समजू शकतो की तुम्हा स्त्रियांना 'लाज' वाटते. पण तुम्हाला प्रयत्न करायला काय हरकत आहे.. आधी आधी तुम्हाला थोडा संकोच वाटेल पण नंतर तुमचा संकोच नाहीसा होईल."
"तरी पण." माझे बोलणे कविता मॅडमना पटले पण तरीही त्या लाजत होत्या.
"हे बघा, मॅडम.. तुम्ही असे मोकळेपणे, तुमच्या म्हणण्याप्रमाणे 'घाणेरडे'.. बाहेर कोणाबरोबर बोलू शकता का?? म्हणजे तुमच्या मिस्टरांबरोबर बोलत असाव्यात कदाचित पण त्यांच्याशिवाय इतर कोणाशीही??"
"नाही! कोणाशीही नाही." मॅडमने प्रांजळपणे कबूल केले.
"बरे तुम्ही म्हणता तुमच्या मिस्टरांशी तुमचे पहिल्यासारखे संबंध राहिले नाहीत म्हणजे आजकाल ते पण तुमच्याशी असे बोलत नसावेत?" मी त्यांच्या मर्मावर बोट ठेवले.
"हां. ही गोष्ट खरी आहे, सागर.." त्या उदास स्वरात म्हणाल्या.
"हां.. मग मी म्हणतो. तुम्हाला माझ्याबरोबर असे मोकळेपणे बोलायचा चान्स मिळतोय तर मग त्याचा तुम्ही फायदा का घेत नाही? अगदी खरे सांगा.. जेव्हा असे काहीतरी एकदम 'खाजगी', लैंगीकतेशी संबंधीत आपण जेव्हा बिनधास्त बोलतो तेव्हा 'मजा' वाटते की नाही?? आय मीन.. अंगात एक गोड शिरशीरी उठते की नाही?? अगदी खर खर सांगा.."
"हो! उठते!" हे बोलताना कविता मॅडम खाली मान घालून चक्क लाजल्या.
"बघा.. बघा.. किती 'गोड' लाजल्यात, तुम्ही.. यावरूनच कळते की तुम्हाला पण आवडते असे बोलणे.."
"सागर! तू ना..," माझ्याकडे बघून लाजत, हसत मॅडम बोलल्या, "एखादी गोष्ट कशी पटवून द्यावी हे बाकी तुला बरोबर जमते.. इंजिनीअरच्या ऐवजी तू वकील व्हायला पाहिजे होतेस.."
"ते जावू द्या. पण तुम्हाला माझे म्हणणे पटले ना??"
"हो! पटले.." मॅडमने हसत हसत कबूल केले.
"मग बोलणार ना माझ्याबरोबर अजून मोकळेपणे.."
"मी तर बोलते तुझ्याबरोबर आधी पासून.."
"हो ना. मग माझ्या 'बिनधास्त' प्रश्नांची उत्तर का देत नाही? मला मारायला का धावता??"
"बर. नाही मारणार आता मी तुला.."
"नाही माझी मारण्याबद्दल काही तक्रार नाही पण माझ्याशी एकदम खुलेपणे तुम्ही बोलत नाही त्याबद्दल मी बोलतोय.."
"बर बर.. आता बोलेन मी तुझ्याशी.. आणखीन मोकळेपणे... बिनधास्त... घाणेरडे..."
"दॅट्स लाईक अ गूड गर्ल!. आय मीन. गूड वूमन.." मी आनंदाने शेवटी म्हणालो आणि आम्ही दोघेही दिलखुलासपणे हसलो.
नंतर दोन दिवसानंतर आम्हाला एकांत मिळाला आणि आम्ही पुन्हा बॉसच्या केबीनमध्ये बसलो होतो. मी त्या दिवशीचा विषय पुन्हा चालू केला.
"मॅडम. सांगा ना. हो की नाही ते."
"सागर!.. बेशरम!!" असे म्हणत त्रासीकपणे त्या रुलर घ्यायला गेल्या. मी पटकन रुलर पकडून खेचून घेतली आणि त्यांना म्हणालो.
"अहो, चिडू नका हो, मॅडम.. नुसते हा की नाही एवढेच उत्तर द्या. मी पुढे काही विचारणार नाही व हा विषय बंद करेन.."
"पण मी उत्तर द्यायलाच कशाला पाहिले, सागर?. तुच बोलला होतास ना की त्यातल्या बऱ्याच गोष्टी प्रत्यक्षात करणे अशक्य असतात. मग 'ही' पण गोष्ट त्या अशक्य गोष्टीपैकी एक आहे असे का तू समजत नाही??"
"बर बाबा. मी तसेच समजतो. उगाच तुम्ही चिडू नका.. मी हा विषय येथेच संपवतो."
"बाबा काय.. मी बाई आहे म्हटल.." मी तो विषय संपवतोय हे ऐकून मॅडम रिलॅक्स झाल्या आणि पुढे मिश्कीलपणे बोलल्या.
नंतर एकदा आम्ही 'चोकोबार' आणून खात बसलो होतो. कविता मॅडम चोकोबार खात होत्या आणि मी नेहमी प्रमाणे त्यांच्या तोंडाकडे बघत माझ्या 'स्वप्न कल्पना' करत होतो. अचानक मला त्या दिवशीचा विषय आठवला! त्यावरून पुन्हा मॅडमची मस्करी करावी असे मी ठरवले. पण माझ्या हातात चोकोबार होता तेव्हा वैतागून त्या मारायला लागल्या तर माझा चोकोबार पडेल म्हणून मी भराभर माझा चोकोबार खावून टाकला. मॅडमचा अर्धाच चोकोबार संपला होता. त्या आपल्याच धुंदीत चोकोबार चोखत होत्या आणि मध्ये मध्ये माझ्याकडे बघत होत्या. एकदा जेव्हा त्यांनी माझ्याकडे बघितले तेव्हा मी त्यांच्या तोंडाकडे टक लावून बघत हसलो. त्यांच्या चेहऱ्यावर प्रश्नचिन्ह उठले. मी पुन्हा तसे बघत हसलो तेव्हा त्यांनी मला विचारले,
"काय झाले, सागर? असा काय बघतोय??"
"काही नाही.." असे म्हणत मी जोरात हसायला लागलो.
"अरे, हसतोस काय असा.. वेड्यासारखा. माझ्या तोंडाला काही लागले आहे का?" असे म्हणत त्या ओठाला वगैरे हात लावून तपासू लागल्या.
"नाही. नाही, मॅडम.. काही लागले नाही. ते मला काहितरी आठवले. म्हणून मी हसलो." मी त्यांना म्हणालो.
"काय आठवले??. नक्कीच काहितरी 'चावट' असणार. त्याशिवाय तू असा हसणार नाहीस." मॅडम चोकोबार खात खात हसत म्हणाल्या.
"हो. तसेच काहितरी आहे." मी मिश्कीलपणे म्हणालो.
"मग सांग ना..."
"सांगतो. पहिला तुमचा चोकोबार संपू द्या. नाहीतर नंतर मलाच दोष द्याल. चोकोबार पडला म्हणून.."
"सांग लवकर.. उगाच भाव खावू नकोस.."
"मला भाऊ नाही आहे, मॅडम. खायला. बहिण आहे फक्त.."
"हं. जास्त स्मार्टगिरी दाखवू नकोस. काय ते सांग पटकन." मॅडमने मला वेडावून दाखवत म्हटले.
"काही नाही हो.. मला आपले त्या दिवशीचे बोलणे आठवले.." मी हसत म्हणालो.
"आता पुन्हा तो विषय चालू केलास का??" मॅडमने लटक्या रागात म्हटले.
"नाही. 'त्या' बद्दल नाही पण वेगळेच काहीतरी.."
"काय वेगळे??"
"तुम्ही ज्या तऱ्हेने चोकोबार चोखताय आणि चाटताय.. त्यावरून मला आठवले..." मी मुद्दाम पुढे काही बोललो नाही.
"काय आठवले??" मॅडमना साधारण अंदाज आला की मी काय बोलणार ते पण त्यांनी कळले नाही असे दाखवत म्हटले.
"नाही म्हणजे. तुमच्या चोखण्या आणि चाटण्यावरून कल्पना येते की तुम्ही तुमच्या मिस्टरांचे 'ते' कसे.."
"सागर!!.. बेशरमा.." असे म्हणत मॅडम मला मारायला उठल्या.
"थांबा. थांबा, मॅडम.. पहिला चोकोबार सांभाळा.. म्हणून मी म्हटल. पहिला चोकोबार संपवा मग मी सांगतो.." मी हसू दाबत त्यांना म्हटल. मॅडमना माझे म्हणणे पटले.
"मला कल्पना असली असती की तू असे काहीतरी बोलणार आहेस तर मी नक्कीच पहिला चोकोबार संपवला असता." पुन्हा खाली बसत त्या म्हणाल्या, "पण माझा चोकोबार संपू दे मग बघ कशी बदडते मी तुला.."
"बदडा हो मॅडम. मी कोठे पळून जात नाही.."
मग मी कविता मॅडमकडे बघत हसत राहिलो आणि त्या खोट्या रागाने माझ्याकडे बघत बघत चोकोबार संपवू लागल्या. त्यांचे खावून झाल्यावर त्या उठल्या आणि माझ्याजवळ येवून मला मारायला लागल्या. थोडा वेळ मी त्यांच्या चापटी खाल्ल्या व नंतर त्यांच्याशी थोडी झटापट करून इथे-तिथे हात लागायचा 'चान्स' घेवू लागलो. त्यांच्या ते लक्षात आले तेव्हा त्या हसत हसत गुपचूप बाजूला झाल्या व परत चेअरवर जावून बसल्या.
"मॅडम. मी काही विचारू का?. वैतागू नका. चावट प्रश्न नाहीत ते.."
"बर. विचार!"
"आपण चांगले मित्र-मैत्रीण आहोत ना? आपल्यात चांगली मैत्री आहे ना?"
"हो आहे.."
"आपण एकमेकांशी अगदी 'मोकळेपणे' बोलतो ना?. आपण एकमेकांना 'खाजगी' गोष्टी सांगतो की नाही?"
"सांगतो ना.."
"मग तुम्ही मला मारता का??"
"मारता का म्हणजे??? आता तू जास्तच चावटपणा केला तर मग मारणार नाही तर काय करणार??"
"अहो पण.. आत्ताच तुम्ही कबूल केले की नाही. की आपण मित्र-मैत्रीण आहोत आणि आपल्या 'खाजगी' गोष्टी एकमेकांना बिनधास्त सांगतो मग आता आणखीन कसली लाज-लज्जा, शरम बाळगायची? तुम्हाला एक सांगतो. तुमचे माझे जे मोकळेपणाचे संबंध आहेत त्याबद्दल एक अवाक्षरही मी ह्या ऑफीसच्या बाहेर बोलत नाही की कोणाला सांगत नाही. तेव्हा तुम्ही माझ्याशी काय बोलता, कसे बोलता आणि किती चांगले व घाणेरडे बोलता हे फक्त मलाच माहीत आहे. मग एकदमच बिनधास्त बोलायला काय हरकत आहे?"
"तुझे म्हणणे बरोबर आहे, सागर. पण मी स्त्री आहे.. आम्हाला तुम्हा पुरुषांसारखे काहीही मोकळेपणाने बोलता येत नाही.. त्याचा आम्हाला संकोच वाटतो."
"ठिक आहे ना.. मी समजू शकतो की तुम्हा स्त्रियांना 'लाज' वाटते. पण तुम्हाला प्रयत्न करायला काय हरकत आहे.. आधी आधी तुम्हाला थोडा संकोच वाटेल पण नंतर तुमचा संकोच नाहीसा होईल."
"तरी पण." माझे बोलणे कविता मॅडमना पटले पण तरीही त्या लाजत होत्या.
"हे बघा, मॅडम.. तुम्ही असे मोकळेपणे, तुमच्या म्हणण्याप्रमाणे 'घाणेरडे'.. बाहेर कोणाबरोबर बोलू शकता का?? म्हणजे तुमच्या मिस्टरांबरोबर बोलत असाव्यात कदाचित पण त्यांच्याशिवाय इतर कोणाशीही??"
"नाही! कोणाशीही नाही." मॅडमने प्रांजळपणे कबूल केले.
"बरे तुम्ही म्हणता तुमच्या मिस्टरांशी तुमचे पहिल्यासारखे संबंध राहिले नाहीत म्हणजे आजकाल ते पण तुमच्याशी असे बोलत नसावेत?" मी त्यांच्या मर्मावर बोट ठेवले.
"हां. ही गोष्ट खरी आहे, सागर.." त्या उदास स्वरात म्हणाल्या.
"हां.. मग मी म्हणतो. तुम्हाला माझ्याबरोबर असे मोकळेपणे बोलायचा चान्स मिळतोय तर मग त्याचा तुम्ही फायदा का घेत नाही? अगदी खरे सांगा.. जेव्हा असे काहीतरी एकदम 'खाजगी', लैंगीकतेशी संबंधीत आपण जेव्हा बिनधास्त बोलतो तेव्हा 'मजा' वाटते की नाही?? आय मीन.. अंगात एक गोड शिरशीरी उठते की नाही?? अगदी खर खर सांगा.."
"हो! उठते!" हे बोलताना कविता मॅडम खाली मान घालून चक्क लाजल्या.
"बघा.. बघा.. किती 'गोड' लाजल्यात, तुम्ही.. यावरूनच कळते की तुम्हाला पण आवडते असे बोलणे.."
"सागर! तू ना..," माझ्याकडे बघून लाजत, हसत मॅडम बोलल्या, "एखादी गोष्ट कशी पटवून द्यावी हे बाकी तुला बरोबर जमते.. इंजिनीअरच्या ऐवजी तू वकील व्हायला पाहिजे होतेस.."
"ते जावू द्या. पण तुम्हाला माझे म्हणणे पटले ना??"
"हो! पटले.." मॅडमने हसत हसत कबूल केले.
"मग बोलणार ना माझ्याबरोबर अजून मोकळेपणे.."
"मी तर बोलते तुझ्याबरोबर आधी पासून.."
"हो ना. मग माझ्या 'बिनधास्त' प्रश्नांची उत्तर का देत नाही? मला मारायला का धावता??"
"बर. नाही मारणार आता मी तुला.."
"नाही माझी मारण्याबद्दल काही तक्रार नाही पण माझ्याशी एकदम खुलेपणे तुम्ही बोलत नाही त्याबद्दल मी बोलतोय.."
"बर बर.. आता बोलेन मी तुझ्याशी.. आणखीन मोकळेपणे... बिनधास्त... घाणेरडे..."
"दॅट्स लाईक अ गूड गर्ल!. आय मीन. गूड वूमन.." मी आनंदाने शेवटी म्हणालो आणि आम्ही दोघेही दिलखुलासपणे हसलो.